ဒူးရင္း
သီးထိုးပိုး ( Durian Fruit Borer )ကို အဂၤလိပ္အမည္ Durian fruit borer ,
Yellow peach moth ရုကၡေဗဒ အမည္မွာ Conogethes punctiferalis ၊
မ်ိဳးရင္းအမည္ Lepidoptera တြင္ ပါဝင္ပါသည္။
ဘဝျဖစ္စဉ္
အရြယ္ေရာက္ဖလံအမက ဒူးရင္းသီးေပၚတြင္ ဥမ်ား ဥခ်ပါသည္။ ဥ မ်ား ဥျပီး (၄) ရက္ အၾကာတြင္ ဥမွ အေကာင္မ်ား ေပါက္လာသည္။ ဥ မွ ေပါက္ခါစ အေကာင္ငယ္ သည္ ကိုယ္ထည္အျဖဴေရာင္ျဖစ္ျပီး
ဦးေခါင္းမွာ အညိုေရာင္ရွိသည္။ အေကာင္ငယ္မ်ားမွာ ဒူးရင္းသီး အသီးငယ္နွင့္ ရင့္မွည့္ေသာအသီးမ်ား၏ အျပင္အခြံကို စားေသာက္ၾကသည္။ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးထြားလာသည္အခါ သူတို႔ စားေသာက္သည့္ေနရာမွ အသီးအတြင္းသို့ ထိုးေဖာက္ ဝင္ေရာက္ၾကသည္။ တျဖည္းျဖည္းၾကီးလာေသာ အေကာင္ငယ္သည္ ကိုယ္ခႏၶာအေရာင္ အညို နုေရာင္သို႔ ေျပာင္းလာျပီး ဆက္လက္ၾကီးလာတဲ့အခါ ကိုယ္ခႏၶာတစ္ေလွ်ာက္ အညိုရင့္ေရာင္သို႔ အနက္ေရာင္ အစက္ အေျပာက္မ်ား ရွိလာသည္။ ၁.၅-၁.၈ စင္တီမီတာ ရွည္ေသာ အရြယ္ေရာက္ေလာက္ေကာင္သည္ ၁၂- ၁၃ ရက္ခန္႔ ရုပ္ဖံုး ဘဝ ကို အသီးရဲ႕ဆူးမ်ားၾကား ကုန္ဆံုး ျပီးခ်ိန္ ၇-၉ ရက္အၾကာ ပိုးဖလံဘဝသို႔ေရာက္ရွိလာ သည္။ အရြယ္ေရာက္ဖလံအမသည္ အဝါေရာင္ေပၚတြင္ အနက္ေရာင္အစက္ကေလးမ်ား ရွိသည္။
လက္ခံပင္မ်ား
သံပုရာပင္၊ သေဘာၤပင္၊ ခရမ္းပင္ မ်ားတြင္လည္း က်ေရာက္မႈရွိသည္။
က်ေရာက္မႈ လကၡဏာ
အသီးရွိ ဆူးမ်ားၾကားတြင္ ပိုးေကာင္၏ အညစ္အေၾကးမ်ားကို ေတြ႕ရမည္။ အသီးအတြင္း ပိုးက်ေရာက္ မႈေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲမႈိေရာဂါကို ျဖစ္ေစသည္။ မႈိေရာဂါေျကာင့္ အသီးမ်ားတြင္ အနာျဖစ္ေစျပီး ပုပ္၍ေၾကြေစသည္။ ပိုးက်ေရာက္ ဖ်က္ဆီးေသာ အသီးမ်ားတြင္ ဒဏ္ရာမ်ားရွိေနသျဖင့္ အသီးတန္ဖိုးကို က်ဆင္းေစသည္။ အသီးထိုးပိုး က်ေရာက္မႈ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရသည္မွာ အသီးနွစ္လံုး ပူးကပ္သီးေနတဲ့အခါ တြင္ျဖစ္သည္။
ကာကြယ္နွိမ္နင္းနည္း
အျပာေရာင္ အလင္းေထာင္ေခ်ာက္မ်ားျဖင့္ အရြယ္ေရာက္ဖလံအမမ်ားကို ဖမ္းယူနွိမ္ နင္းနိုင္ပါသည္။ အပင္ေပၚမွ ပိုးက်ေနေသာအသီးမ်ားကို ေျခြေစျပီး မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပါ။ အသီးေပၚတြင္ေတြ႕ရေသာ ဥမွေပါက္ခါစ ပိုးေကာင္မ်ားအား တုတ္ေခ်ာင္းမ်ားျဖင့္ ဖယ္ရွားနိုင္ ပါသည္။
တမာပိုးသတ္ေဆးကို အသံုးျပဳလွ်င္ ပိုေကာင္းပါသည္။ ပုပ္ျပီးေၾကြက်ေသာအသီးမ်ားအား မီးရႈိ႕ (သို့) ေျမျမဳပ္ဖ်က္ဆီးပါ။ ပိုးက်ေရာက္မႈမ်ားျခင္း၊ (စီးပြားေရးထိခိုက္နိုင္ေသာအဆင့္ = ETL ( economic threshold level) အပင္ေပၚရွိ အသီး ၁၀ရာခိုင္နႈန္း ပိုးက်ေရာက္မႈရွိပါက တမာပိုးသတ္ ေဆးကို အသီးမ်ားေပၚသို႔ ျဖန္းပါ။ - ထိေသစားေသပိုးသတ္ေဆး ( ai – cypermethrin , chlorpyrifos , lambda-cyhalothrin) တို႔မွ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးပါဝင္ေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားကို သံုးစြဲနိုင္ပါသည္။ ထိုေဆး မ်ားသည္ ဖ်က္ပိုးဥမ်ားကို စားေသာက္ေသာ သဘာဝ သားရဲေကာင္မ်ားကို ေသေစနိုင္သလို အက်ိဳးျပဳ မိတ္ေဆြပိုး ပ်ားမ်ားကိုပါေသေစနိုင္သျဖင့္ စီးပြားေရးအရ ထိခိုက္နိုင္ေသာ အဆင့္ေရာက္မွ ေဆးျဖန္းသင့္ပါသည္။
အသီးကင္းမ်ားေျခြေသာအခါ ပူးကပ္ေနေသာအသီးမ်ား ခ်န္ရစ္ထားျခင္း မျပဳလုပ္ဘဲ ေျခြရပါမည္။ ပူးကပ္ေနေသာ အသီးမ်ားျဖစ္ပါက အိတ္စြပ္ျခင္း နွင့္ အသီးမ်ားပူးကပ္လြန္း၍ ပိုးမက်ေစရန္ အသီးတစ္လံုးနွင့္တစ္လံုး ထိကပ္မေနေစရန္ ၾကိဳးမ်ားျဖင့္ ထိန္းညွိထားျခင္း ျဖင့္ ကာကြယ္နိုင္ပါသည္။
Aye Thanda Soe
kosoeit.blogspot.com
ဘဝျဖစ္စဉ္
အရြယ္ေရာက္ဖလံအမက ဒူးရင္းသီးေပၚတြင္ ဥမ်ား ဥခ်ပါသည္။ ဥ မ်ား ဥျပီး (၄) ရက္ အၾကာတြင္ ဥမွ အေကာင္မ်ား ေပါက္လာသည္။ ဥ မွ ေပါက္ခါစ အေကာင္ငယ္ သည္ ကိုယ္ထည္အျဖဴေရာင္ျဖစ္ျပီး
ဦးေခါင္းမွာ အညိုေရာင္ရွိသည္။ အေကာင္ငယ္မ်ားမွာ ဒူးရင္းသီး အသီးငယ္နွင့္ ရင့္မွည့္ေသာအသီးမ်ား၏ အျပင္အခြံကို စားေသာက္ၾကသည္။ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးထြားလာသည္အခါ သူတို႔ စားေသာက္သည့္ေနရာမွ အသီးအတြင္းသို့ ထိုးေဖာက္ ဝင္ေရာက္ၾကသည္။ တျဖည္းျဖည္းၾကီးလာေသာ အေကာင္ငယ္သည္ ကိုယ္ခႏၶာအေရာင္ အညို နုေရာင္သို႔ ေျပာင္းလာျပီး ဆက္လက္ၾကီးလာတဲ့အခါ ကိုယ္ခႏၶာတစ္ေလွ်ာက္ အညိုရင့္ေရာင္သို႔ အနက္ေရာင္ အစက္ အေျပာက္မ်ား ရွိလာသည္။ ၁.၅-၁.၈ စင္တီမီတာ ရွည္ေသာ အရြယ္ေရာက္ေလာက္ေကာင္သည္ ၁၂- ၁၃ ရက္ခန္႔ ရုပ္ဖံုး ဘဝ ကို အသီးရဲ႕ဆူးမ်ားၾကား ကုန္ဆံုး ျပီးခ်ိန္ ၇-၉ ရက္အၾကာ ပိုးဖလံဘဝသို႔ေရာက္ရွိလာ သည္။ အရြယ္ေရာက္ဖလံအမသည္ အဝါေရာင္ေပၚတြင္ အနက္ေရာင္အစက္ကေလးမ်ား ရွိသည္။
လက္ခံပင္မ်ား
သံပုရာပင္၊ သေဘာၤပင္၊ ခရမ္းပင္ မ်ားတြင္လည္း က်ေရာက္မႈရွိသည္။
က်ေရာက္မႈ လကၡဏာ
အသီးရွိ ဆူးမ်ားၾကားတြင္ ပိုးေကာင္၏ အညစ္အေၾကးမ်ားကို ေတြ႕ရမည္။ အသီးအတြင္း ပိုးက်ေရာက္ မႈေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲမႈိေရာဂါကို ျဖစ္ေစသည္။ မႈိေရာဂါေျကာင့္ အသီးမ်ားတြင္ အနာျဖစ္ေစျပီး ပုပ္၍ေၾကြေစသည္။ ပိုးက်ေရာက္ ဖ်က္ဆီးေသာ အသီးမ်ားတြင္ ဒဏ္ရာမ်ားရွိေနသျဖင့္ အသီးတန္ဖိုးကို က်ဆင္းေစသည္။ အသီးထိုးပိုး က်ေရာက္မႈ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရသည္မွာ အသီးနွစ္လံုး ပူးကပ္သီးေနတဲ့အခါ တြင္ျဖစ္သည္။
ကာကြယ္နွိမ္နင္းနည္း
အျပာေရာင္ အလင္းေထာင္ေခ်ာက္မ်ားျဖင့္ အရြယ္ေရာက္ဖလံအမမ်ားကို ဖမ္းယူနွိမ္ နင္းနိုင္ပါသည္။ အပင္ေပၚမွ ပိုးက်ေနေသာအသီးမ်ားကို ေျခြေစျပီး မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပါ။ အသီးေပၚတြင္ေတြ႕ရေသာ ဥမွေပါက္ခါစ ပိုးေကာင္မ်ားအား တုတ္ေခ်ာင္းမ်ားျဖင့္ ဖယ္ရွားနိုင္ ပါသည္။
တမာပိုးသတ္ေဆးကို အသံုးျပဳလွ်င္ ပိုေကာင္းပါသည္။ ပုပ္ျပီးေၾကြက်ေသာအသီးမ်ားအား မီးရႈိ႕ (သို့) ေျမျမဳပ္ဖ်က္ဆီးပါ။ ပိုးက်ေရာက္မႈမ်ားျခင္း၊ (စီးပြားေရးထိခိုက္နိုင္ေသာအဆင့္ = ETL ( economic threshold level) အပင္ေပၚရွိ အသီး ၁၀ရာခိုင္နႈန္း ပိုးက်ေရာက္မႈရွိပါက တမာပိုးသတ္ ေဆးကို အသီးမ်ားေပၚသို႔ ျဖန္းပါ။ - ထိေသစားေသပိုးသတ္ေဆး ( ai – cypermethrin , chlorpyrifos , lambda-cyhalothrin) တို႔မွ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးပါဝင္ေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားကို သံုးစြဲနိုင္ပါသည္။ ထိုေဆး မ်ားသည္ ဖ်က္ပိုးဥမ်ားကို စားေသာက္ေသာ သဘာဝ သားရဲေကာင္မ်ားကို ေသေစနိုင္သလို အက်ိဳးျပဳ မိတ္ေဆြပိုး ပ်ားမ်ားကိုပါေသေစနိုင္သျဖင့္ စီးပြားေရးအရ ထိခိုက္နိုင္ေသာ အဆင့္ေရာက္မွ ေဆးျဖန္းသင့္ပါသည္။
အသီးကင္းမ်ားေျခြေသာအခါ ပူးကပ္ေနေသာအသီးမ်ား ခ်န္ရစ္ထားျခင္း မျပဳလုပ္ဘဲ ေျခြရပါမည္။ ပူးကပ္ေနေသာ အသီးမ်ားျဖစ္ပါက အိတ္စြပ္ျခင္း နွင့္ အသီးမ်ားပူးကပ္လြန္း၍ ပိုးမက်ေစရန္ အသီးတစ္လံုးနွင့္တစ္လံုး ထိကပ္မေနေစရန္ ၾကိဳးမ်ားျဖင့္ ထိန္းညွိထားျခင္း ျဖင့္ ကာကြယ္နိုင္ပါသည္။
Aye Thanda Soe
kosoeit.blogspot.com
No comments:
Post a Comment