ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ိဳးေစ့မ်ားအား သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းျခင္း

Subcategory: 

• ရိတ္ခ်ိန္လြန္နည္းပညာ

ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ားသည္ လူတို႔အတြက္လိုအပ္ေသာ အဖိုးတန္ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္မ်ား ကို ေထာက္ပံ့ေပးၾကသည့္အျပင္ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေသာ သီးႏွံမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ စိုက္ ပ်ိဳးသူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔စိုက္ပ်ိဳးရရွိေသာ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္တို႔မွ ရလာသည့္ မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းထားႏိုင္ပါက မိမိတို႔ေဒသႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရ သည့္ အရည္အေသြးေကာင္းေဒသမ်ိဳးမ်ားကို အလုံအေလာက္ရႏိုင္ၿပီး မ်ိဳးေစ့အတြက္ ကုန္က်စ ရိတ္ လည္း
သက္သာႏိုင္ေပသည္။
ေကာင္းက်ိဳးမ်ား
- မ်ိဳးေစ့မ်ားအား မွန္ကန္နည္းစနစ္က်ေသာ ျပဳျပင္စီမံျခင္းႏွင့္ သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းျခင္းသည္ မ်ိဳးေစ့မ်ား၏ အေစ့အအညႇာက္ေပါက္ႏႈန္းကို ေကာင္းေစသည္။
- မ်ိဳးေစ့စရိတ္သက္သာေစ၍ အျမတ္ပိုမိုရရွိေစသည္။
- ကိုယ္တိုင္သိုေလွာင္ထားသျဖင့္ လိုအပ္သည့္အခ်ိန္တြင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္ရရွိႏိုင္သည္။
ဆိုးျပစ္မ်ား
- ေရာဂါက်ေနေသာ အပင္မ်ားျဖစ္ပါက သိုေလွာင္မည့္အေစ့မ်ားသည္ အရည္အေသြး ညံ့၍ ေရာ ဂါမ်ား လည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္သည္။
- စပ္မ်ိဳးပင္မ်ားမွ ျပန္မ်ိဳးခံရန္ မသင့္ေတာ္ေပ။
လိုအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား
ဓါး၊ ေရခြက္၊ ေရဗူး၊ ေရပုံး၊ ဇကာ၊ ပလပ္စတစ္အစ (သို႔) အဝတ္အစ၊ ေလလုံသည့္ ပုလင္း/ဗူး၊ ေရ။
- ရင့္မွည့္ (သို႔) ေျခာက္ေသြ႕ေနေသာ အသီး/ အသီးေတာင့္
အေစ့မ်ားအား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
(က) မ်ိဳးေစ့အစိုမ်ားပါေသာ အသားထူသည့္ အသီး/ အသီးေတာင့္အား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
ဥပမာ - ခရမ္းခ်ဥ္၊ ခရမ္း၊ ဗူးဖ႐ုံသခြား
- က်န္းမာသန္စြမ္း၍ ေရာဂါကင္းေသာ မိခင္အပင္မွ အလြန္ရင့္မွည့္ေနေသာ အသီးကို ေ႐ြးခ်ယ္ ပါ။
- ခြက္ (သို႔) ဗူး တစ္ခုထဲသို႔ အေစ့ႏွင့္ အရည္မ်ားကို ညႇစ္ခ်၍ လုံေအာင္တင္းက်ပ္စြာ ပိတ္ပါ။
- ၄ - ၇ ရက္ၾကာေသာအခါ ဗူးအတြင္းရွိ အေစ့ႏွင့္ အရည္မ်ားသည္ အနည္းငယ္ အခ်ဥ္ေပါက္ လာမည္။
- ထိုအခ်ဥ္ေပါက္ေနေသာ ဗူးကို ညင္သာစြာလႈပ္ခါ၍ ေရပုံးတစ္ခုထဲသို႔ ေလာင္းခ်ပါ။
- ေရအသန႔္ကို ပုံးထဲေလာင္းထဲ့လိုက္ပါက ေအာင္ေသာအေစ့မ်ားသည္ ေရထဲတြင္ျမဳပ္ေန၍ မ ေအာင္ေသာအေစ့မ်ားသည္ ေရေပၚတြင္ေပါေလာေပၚေနမည္။
- ေရပုံးထဲမွ ေရႏွင့္ မေအာင္ေသာအေစ့မ်ားကို သြန္ခ်ပါ။ ေအာင္ေသာ အေစ့မ်ား က်န္ခဲ့ရမည္။
- ၎ေအာင္ေသာအေစ့မ်ားကို ေရေဆး၍ အဝတ္စထဲတြင္ ၂ - ၄ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ထားရမည္။
(ခ) မ်ိဳးေစ့အေျခာက္မ်ားပါေသာ အသားထူအသီး/ အသီးေတာင့္အား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
ဥပမာ - င႐ုတ္၊ ႐ုံးပတီကဲ့သို႔ေသာ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ား
- အသီး/ အသီးေတာင့္တစ္ခုလုံးအား အဝတ္စထဲထည့္၍ အေျခာက္ခံပါ။
- အေစ့မ်ားထြက္လာေစရန္ အိတ္ (သို႔) ဖ်ာေပၚတြင္ ၂ - ၃ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ထားပါ။
- အဖ်င္းအေမွာ္မ်ား၊ ေပါင္းေစ့မ်ားႏွင့္ အျခားေရာေႏွာပါဝင္ေနသည့္ အရာမ်ားကို ဖယ္ရွားရန္ ျပာေလွ႔ သန႔္စင္ပါ။
(ဂ) အေစ့ေျခာက္မ်ား
- အသီး/ အသီးေတာင့္ကို အိတ္ထဲထည့္၍ အေစ့မ်ားထြက္လာေအာင္ ႐ိုက္ပုတ္ပါ။
- အေစ့မ်ားထြက္လာေစရန္ အိတ္ (သို႔) ဖ်ာေပၚတြင္ ၂ - ၃ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ ေအာင္ထားပါ။
- အဖ်င္းအေမွာ္မ်ား၊ ေပါင္းေစ့မ်ားႏွင့္ အျခားေရာေႏွာပါဝင္ေနသည့္ အရာမ်ားကို ဖယ္ရွားရန္ ျပာေလွ႔ သန႔္စင္ပါ။
အေစ့မ်ားအား သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းျခင္း
မ်ိဳးေစ့အားလုံးအတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
- ေျခာက္ေသြ႕ေသာမ်ိဳးေစ့မ်ားအား ေလလုံေသာသံဗူး၊ ပုလင္း စသည္ထဲတြင္ထည့္၍ ေအးျမ ေျခာက္ေသြ႕ေသာေနရာတြင္ သိုေလွာင္ပါ။
- ဗူး/ ပုလင္းတြင္ အပင္အမ်ိဳးအစားႏွင့္ ရိတ္သိမ္းယူခဲ့သည့္ ရက္စြဲကို ေရးမွတ္ထားရမည္။
- အေစ့မ်ားအား ေျခာက္ေသြ႕ေနေစရန္ မီးဖိုမွရသည့္ ေအးေနေသာျပာျဖင့္ ေရာ၍ ထားရမည္။
- အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ားရန္မွ ကာကြယ္ရန္ မ်ိဳးေစ့ ၁ ကီလိုဂရမ္တြင္ တမာပိုးသတ္ေဆးမႈန႔္ လက္ ဘက္စားဇြန္း ၃-၄ ဇြန္းေရာနယ္ပါ။
- တမာပိုးသတ္ေဆးမႈန႔္အစား င႐ုတ္သီးမႈန႔္ကိုလည္း အသုံးျပဳႏိုင္သည္။
ေဆာင္ရန္မ်ား
- က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ အသီးမွရသည့္ ရင့္မွည့္ေျခာက္ေသြ႕ေသာ အေစ့ကိုသာ သုံးပါ။
- အေစ့ကိုေရေဆးရာတြင္ သန႔္ေသာေရကိုသာ သုံးပါ။
- အေစ့မ်ားကို အရိပ္ထဲတြင္သာ အေျခာက္ခံပါ။
- ေရာဂါက်ေနသည္ဟုထင္ပါက ဓာတုေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စီရင္ႏိုင္ပါသည္။
- မ်ိဳးေစ့မျပတ္ရရွိေနေစရန္ ပုံမွန္ စုေဆာင္းပါ။
- သိမ္းဆည္းၿပီး ၃-၆ လၾကာမွ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
ေရွာင္ရန္မ်ား
- မီးဖိုသုံး၍ အေျခာက္မခံပါႏွင့္။
- မိုးရာသီတြင္ မ်ိဳးေစ့ျပဳျပင္စီရင္ျခင္း မျပဳလုပ္ပါႏွင့္။
- သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းရာတြင္ ၃ ႏွစ္ထက္ မၾကာျမႇင့္ေစရ။
- မသိုေလွာင္မီ မ်ိဳးေစ့အား ေျမႀကီးႏွင့္ မထိေတြ႕ရ။
ဟန္ၿဖိဳးေအာင္ (ဥယ်ာဥ္ၿခံ)
(မွတ္ခ်က္။ ။ "Sustainable Agriculture Extension Manual" ပါ " Storing Vegetable Seeds " ကို သင့္ေတာ္သလို ဘာသာျပန္ေရးသားထားပါသည္။)
                         kos0e.blogspot.com